Arnstein på prærien – og pampasen

I dag skulle vi ha den store innsamlingsdagen med heile tre postar på programmet – og vi skulle starte i ei svært så overkommeleg tid – klokka 10 gjennom møte eigaren av verktybutikken. Av ein eller annan grunn hadde eg for meg at vi skulle bli henta av Erik på hotellet da – noko som berre var tull, vi skulle vere i butikken klokka ti – og derfor var vi litt seint ute – ikkje minst når vi berre hadde litt vage tankar om kor denne butikken låg (rett nok var vi innom der i går, men dermed er det ikkje sagt at ein lett finn tilbake igjen i ein fei). Vi har GPS som vi bruker som kartbok, men det er sjeldan at vi finn gateadressene vi har og kan leggje desse rett inn. Men denne mellomløysingane fungerer også bra. Vi fann butikken og fekk da etter litt fram og tilbake klargjort at butikkeigaren var oppteken, men han kunne møte oss klokka seks i kveld. Og da såg plutseleg planen vår for ettemiddagen litt tettpakka og hektisk ut: ei dame i sentrum klokka 2, Birgit ute på bygda klokka 4 og verktymannen klokka 6. Og med litt reiseveg i mellom, kunne dette bli ekstremt kompakt, men alt kan løysast. Uansett, så hadde vi nok nokre rolegare timar på formiddagen til å gjere ulike ting, og medan Kari ville jobbe litt på hotellet, skulle Ida og eg prøve å finne skolen og sportshallen Svea. Eg hadde ein nokså grov ide om kor denne sportshallen skulle vere, men berre litt grov – og Ida og eg køyrde vegen fram og tilbake fleire gonger for å finne han, men utan å lykkast. Dessutan hadde politiet sett opp ein kontrollpost på vegen der vi leitte, så det var sikkert litt suspekt at vi køyrde fram og tilbake på denne vegstumpen heile tida. Til slutt manna eg meg opp og spurde nokre som stod i vegkanten om kor denne Svea-greia var, men dei kunne heller ikkje hjelpe. Dermed vart det berre med forsøket, men slik er det av og til når ein prøver seg som heimesnikra turistguide.

Etter lunsj køyrde vi til Erik for å hente han – for i dag skulle han vere med som kjentmann. og han satt i skuggen ved innkøyringa is og venta på oss, med kortbukse, kvitskjorte og stråhatt – dette er verkeleg ein fargerik kar. Første stopp var hos ei svensk dame nede i byen, og der fekk vi oppleve at det er ikkje alle som livet har stroke med vakkerhanda, både helsemessig og materielt hadde ho nok utfordringar, men ho var likevel i godt humør og glad for å få besøk og smake «svenska pepparkakor», som Ida hadde med. Og etter ei økt med opptak, trakta ho oss med kaffi rundt kjøkkenbordet, og vi hadde ei hyggeleg stund der. Så veldig mykje ugagn gjorde vi heller ikkje heime hos henne ut over å få bekrefta at professorkompetanse ikkje er nokon garanti for at vassrøyr, sisterner og slike ting får stå i fred og ikkje blir ramponert. For da vi gjekk, hadde denne møtet mellom toppkompetanse og røyropplegg gjort at sisterna rann over og vatnet flaut ned over veggane. Heldigvis var det stoppkran på badet, så frå no av får eigaren bruke denne til å regulere fyllinga av sisterna – det kan jo funke bra det også, meinte ingeniør Erik – ei stund i alle fall.….

Neste stopp var på ein gard eit lite stykke utanfor byen. Men med vegstellet her i dei litt meir rurale strøka kan «nokre kilometer» fort ta ein halvtime eller meir. Vegen var uvanleg krunglete og humpete, og i tillegg var kjentmannen vår ikkje heilt sikker på kor vi eigentleg skulle. Men som ein ungdom klatra han gjennom gjerde og småsprang opp bakkane for å sjå etter noko han kunne dra kjensel på – han var med som friidrettsmann i OL i Mexico i 1968, og grunnformen hans ser framleis ut til å vere prima. Etter eit par slike speidaroppdrag meinte han å dra kjensel på noko, og kort tid etterpå kunne vi køyre inn på garden til Birgit. Denne dama har ord på seg for å kunne arbeide som to, og dette var ei veldig triveleg dame i slutten av 70-åra som hadde mykje på hjartet. Og etter litt innleiande småsnakk, kom opptaksutstyret fram og vi kunne starte ein litt meir strukturert samtale. Og familiehistoria hennar var veldig interessant, bestefaren var journalist i Stockholm, men så vart det storstreikar og urolege tider, så han bestemte seg for å reise. Og det var ein stor overgang for ein mann som så langt hadde brukt penn i arbeidet til å bli nybyggar med spade og hakke. Men det gjekk tydelegvis bra med han trass i eit kanskje ikkje optimalt grunnlag.

Det var veldig triveleg i hagen hennar, men vi tok også til å innsjå at vi tok til å få lite tid. Så derfor køyrde eg Ida til hotellet, der ho skulle møte verktymannen, og deretter skyssa eg Erik heim, før eg returnerte for å hente Kari, og alt gjekk heilt greitt og tidsmessig klaffa det rimeleg bra.

Men når ein køyrer rundt her i Argentina, så må eg også melde at eg ikkje heilt har fått tak på elementære argentinske trafikkreglar – eller kanskje heller korleis slike reglar blir praktiserte. For det første så er det vanskeleg å bli klok på korleis einvegskøyring er skilta – eller ikkje skilta. For om du skulle vere så uheldig å kome inn i feil køyreretning (som ein lett kan slumpe til å gjere når ein ikkje er lokalkjent) så er det absolutt ikkje skilting som indikerer dette. Derimot kan ein naturlegvis oppleve både blinking og tuting frå andre bilistar, men det gjer ein jo ofte elles også. Vikeplikt er også eit mysterium for meg, det ser ut til at det kanskje er den sterkes rett som gjeld, og så lenge ein veit det, går det jo å tilpasse seg. Og så var det dette med naudblik, da. For ein kan seie mykje om den argentinske køyrekulturen (som er full gass, full brems; full gass, full brems; minst tre filer der vegen er merka for to; forbikøyring på både inn- og utside – berre for å nemne litt av repertoaret). Likevel går dette greitt, kanskje med unntak av at dei i baksetet verkeleg får rista seg.

Kvelden vart runda av med empanadas og ein liten vinskvett på ei svært så lokal kneipe rundt hjørnet, og der kunne vi oppsummere ein nokså hektisk dag med feltarbeid.

Og slik går nu dagan her ute i villmarka …

No tek endeleg døgnrytmen min å falle litt på plass – kanskje litt for godt faktisk, for å vakne ein ekstra time tidlegare om morgonen har på ingen måte vore noko å kimse av når ein også skal gjere unna administrative ting «heime», men denne timen er no borte av rytmen min: Så i dag starta eg dagen i 8-tida ved at eg tusla ned i frukostsalen, der Kari alt var på plass, og kort tid etterpå vart det avløysing ved at Kari gjekk for å jobbe litt medan Ida tok over plassen ved matbordet. Og frukosten her er kanskje eit lite knepp betre enn det dei har å freiste med på prærien, i alle fall er kaffien sterkare og sjølva matsalen i ein heilt annan liga – men begge stadene er det fullt muleg å stappe i seg klissete søtmat, sjølv om utvalet i ikkje-klissete ting nok er betre her. Og programmet for dagen så langt er litt diffust ut over at vi skal møte Anna og Sverre, men vi vil gjerne få gjort så mykje feltarbeid som muleg når vi først er her. Men altså, vi starta først hos Sverre, og sjølv om den norske GPS-en min ikkje utan vidare fann adressa hans, kunne vi relativt lett finne fram utan så alt for mykje digital hjelp. Og igjen fekk vi gleda av å møte desse to fantastiske folka og også oppleve heimen deira. Så vi starta feltarbeidet i form av litt banebrytande mobil intervjuteknikk: Kari tok med seg Sverre og Ida fokuserte på Anna, og med opptaksutstyret på, vart det gå-tur i hagen og i skogen like ved.

Det er utruleg vakkert her, så det er neppe ei overrasking at når illustratørane i kristendomsboka som eg hadde i småskolen for over femti år sidan skulle prøve å illustrere Paradis, så var det absolutt ikkje eit landsskap som kunne minne om heimlege Kattugledalen, Åsahaugen eller Floåsen ein novemberdag i striregn og sur vind so var motivet. Nei, kunstnaren hadde nok heilt sikkert sett for seg noko som liknar på denne hagen her i Oberá, med raud, djup og fruktbar jord, høge og skuggefulle tre, eksotiske plantevekstar, blå himmel og solstrålane som skein gjennom lauvverket og ikkje minst – veldig behagelege temperaturar som ikkje krev bladvottar og topplue (med eller utan dusk).

Etter denne danningsreisa i Sverre sitt rike, vart det litt innetid med opptak av både utspekulert elisitering og samtalar om livet her til ulike tider. Så dette var faktisk ei feststund for feltarbeidarar. For å kvittere litt for denne språklege gjestfridommen tok vi dei med til hotellet på lunsj, og der kunne samtalen fortsette på norsk, rett nok utan at opptakaren stod på – men av og til skal ein som feltarbeidar finne seg i at ikkje alt som blir sagt, trengst å bli lagra for evig tid – det bør også vere rom for å snakka om smått og stort, «illt og lælli» utan at det set evige digitale spor.

Planen vår no var å kontakte ein svenske som driv ein lokal «Männergarten» med verkty aust for sentrum, for dette skulle vere ein kar som kunne snakke svensk. «Oh yes», dette var absolutt plassen dersom ein skulle ha behov for ei Husqverna motorsag, ein Makita-fres eller ei DeWalt bordsag (og eg har litt vanskeleg for å sjå for meg kven som ikkje har slike behov – om folk berre tenker seg retteleg godt om). Men butikkeigaren sjølv var dessverre ikkje til stades, men ein av karane bak disken ringte for oss og gjorde ein avtale – i morgon klokka 10 skal vi snakke med han på nytt. Og dette kan jo bli bra 😊

I tillegg hadde vi eit namn på blokka som vi mangla kontaktinformasjon til, og sidan det er noko som heiter Linne-instituttet her, så ringde vi (dvs. eg) dit for å få hjelp. Eg har alltid litt angst når eg må snakke spansk i telefonen, for da har eg ingen kontekst å støtte meg til. Men her fekk eg også bekrefta at det er stor skilnad på kven eg forstår, og kven eg ikkje forstår; for denne dama snakka svært tydeleg og heller ikkje så veldig fort, slik at eg fekk med meg kvart eit ord ho sa, og ho var svært hjelpsam og kom etter kvart med telefonnummer til dei vi jakta på. Dessutan tikka det inn fleire meldinga frå Erik om nye informantar, så dermed kan det bli nokre vi kan møte i morgon og på søndag.

Klokka gjekk no mot seks, og på ein fredagskveld kunne vi med godt samvit ta fri utan å ha så alt for dårleg samvit. Men når vi tek fri, så ligg vi ikkje på romma våre og tvinnar tommeltottar, nei da er det party-tid: for vi hadde invitasjon til asado-fest heime hos Anna og Sverre, og dit måtte vi jo. Og i kjend stil varta desse «patras familias» (eller kva det no heiter) opp med overmåte mykje mat, og innan sjangeren grillmat, så er dette noko av det beste eg har smakt. Men så blir det også gjort veldig etter boka, og lite ser ut til å vere på slump.  Og likt med i fjor kom ein del andre av familien rekande når maten tok til å bli klar, gjerne med ei korg med det vi i Trøndelag kallar «sænning» – eit bidrag til festen i form av brød, salat, øl eller vin, så til slutt var vi eit lite dusin samla rundt bordet. Og stemninga var veldig god, den og snart dukka også Erik opp på moped, og det er ein kar som gøymer seg ved bordenden – det ser ut til at han er skapt til å lage liv og røre rundt seg. Kort sagt, så hadde vi det moro og triveleg – det vart ikkje så veldig seint, det er krevjande å vere feltarbeidar, så i rimeleg tid køyrde vi heim igjen med vakker og delvis ugjenkjenneleg stjernehimmel over oss.

Å slik går nu dagan her i Misiones…

Klokka halv fem i dag tidleg ringte vekketenesta Kari, og da var det ikkje anna å gjere enn å karre seg opp. Morgonstellet gjekk raskt unna sidan det ikkje var frukost enno, og i god tid før fem møttest vi tre i resepsjonen, taxien var også på plass. Og så tidleg på morgonen var det lite trafikk og vi var tidleg på flyplassen – alt såg veldig lovande ut. Men det skulle raskt endre seg, for da vi skulle sjekke inn, ville dei sjå passet mitt. Svært sjølvsikker opna eg den gule reisemappa mi der eg har alle reisedokumenta – med eitt unntak: passet mitt. Og utan pass kunne eg ikkje få bli med flyet, så dette var litt krise, og eg skal ikkje nekte for at det kokte litt i topplokket mitt, eg titta febrilsk igjennom veska mi, men passet var ikkje å sjå. Og sidan eg hadde koffert og mange ting ståande på hotellet, var eg nokså sikker på at det måtte vere der, og da var liksom løpet køyrt for min del. Men Kari og Ida insisterte på at eg måtte leite godt igjennom sekken min, og på botnen av sekken dukka passet opp – så det vart tur på meg også. Men det var også ei grei vaksenopplæring i viktigheita av å halde styr på tinga sine!

Flyturen til Pasadas gjekk veldig greitt, og i 9-tida kunne vi hente ut bilen vår, ein Chevrolet (som kan høyrast veldig fint ut, men som eigentleg ikkje var meir enn det måtte vere). Vi kopla da opp GPS-en, og sanneleg virka han også her inne i Misiones, og med eit slikt hjelpemiddel var det lett å finne fram til Oberá. Vegane var også gode, så dei drygt 100 km gjekk unna på vel ein time. Og byen var i det store og heile slik eg hugsa han, og det var lett å finne fram til hotellet. Dette ser eigentleg ut som ein liten landsby, byen ligg i eit nokså bakkete landskap, og trafikken i gatene gir absolutt ikkje inntrykk av anna enn at dette må vere ein småby. Men det skal altså bu over 100.000 her, og det er faktisk vanskeleg å forstå.

Etter å ha sjekka inn og fått oss litt mat, var det på tide å sjå innom den svenske kyrkjegarden sør for byen. Denne fann vi lett, men her dukka det også opp eit problem: Dei siste 20 åra har eg berre hatt tilgang på sentrallås på bilen, og dersom det ikkje er ein knapp på nøkkelen ein berre trykker på for å låse alle dørene, så er det elles nok å låse døra på førarsida. Det er ikkje nokon knapp på bilnøkkelen vår no, derfor har eg vridd nøkkelen i bildøra i tru på at eg da låser alle dørene. Men no forsto eg at det ikkje er slik her, førardøra kunne eg låse på denne måten, men ikkje dei tre andre. Og da vart det mykje toppkompetent spekulering utan at vi klarte å løyse gåta. Vi vart da samde om at Kari og Ida skulle sjå på kyrkjegarden medan eg venta i bilen og grubla over dette mysteriet. Heldigvis kunne eg etter ei stund melde «εὕρηκα», men dette var i høgste grad «etter ei stund», og løysinga var ikkje heilt intiutivt: Samtidig skal eg ikkje geniforklare meg  berre fordi eg no klarer å låse ei skarve bildør – så dette representerte sjølvsagt ikkje eit vitskapleg kvantesprang, men lell ……

Etter denne storhendinga, var det på tide å besøke svenske Erik, som bur eit stykke utanfor byen her. Vi sleit litt med å finne fram, og vegane var ikkje heilt prima, for å seie det mildt. Dette er frykteleg humpete og dårlege jordvegar, og sjølv med roleg fart fekk Ida i baksetet verkeleg rista seg. Men vi fann fram til slutt, og denne svensken bur på ein flott plass langt unna det vi skandinavar er vane med å rekne som sivilisasjonen. Her var telefonsignala elendige, internett og TV skulle heller ikkje vere så fryktelege mykje betre.

Erik viste oss verkstaden sin da vi kom, og det var interessante saker som verkty og teknisk utstyr av ymse slag. Her kunne han drive med veldig mykje rart, inkludert smedarbeid. Og akkurat no arbeidde han med ulike innretningar som kunne brukast ute i rurale strøk til å produsere straum. Vi vart med inn i huset hans, og etter litt innleiande småprat var det Ida sin tur til å sleppe til, og i nesten to timar kunne desse to svenskane sitje i fred og ro og prate svensk. Litt tid til såkalla «games» var det også, så i seks-tida kunne vi returnere til hotellet igjen.

Vi er vel eigentleg litt slitne, blandinga jetleg og korte netter kostar. Men ein matbit måtte vi likevel ha før vi tok kvelden. Det viser seg at ein finsk språk-kollega er her i Oberá akkurat no for å drive feltarbeid, og vi avtalte å møte henne. Så resten av kvelden gjekk med til hygge og fagprat (og snittflata mellom desse to må nok seiast å vere stor) i sommarnatta.

Og slik går nu dagan her i Misiones…..

Så er eg tilbake her i sør etter ei nokså lang reise frå Chicago, via Miami til Buenos Aires. Men for første gong som prærielingvist klarte eg å sove fleire timar på flyet sørover, så eg var ikkje heilt vrak da eg gjekk av flyet. Og berre ein liten halvtime etter at eg landa, dukka også resten av gjengen opp og saman kunne vi gå gjennom tollkontrollen og ut i ei svært så heftig sommarluft her i Argentina. Det var ingen tvil om at præriehabitten med tjukke skjorter og norsk vinterjakke frå Dressmann ikkje heilt var kleskoden her – for på denne delen av kloten var det kort sagt veldig varmt, og varmare skulle det blir utover dagen. Veronica skaffa to taxiar for oss, og turen inn mot hotellet ga meg også mulegheita til å varme opp litt språkleg. For eg har dessverre aldri studert spansk ( no som godt vaksen på eg innrømme at det har vore ein tabbe), men på den andre sida er eg gift med spanjol og har også barn som snakkar spansk. Dermed har eg jo plukka ut eitt og anna som gjer at eg kan kommunisere, og eg har også utvikla ein strategi der eg prøver å utnytte vaklande språk-ressursar så godt eg kan. Og drosjesjåførar er gjerne glade i å prate. Eit stykke på vegen kasta eg ut eit par spørsmål for å vise at her var det ein kar som gjere ville kommunisere litt, og drosjesjåføren kasta seg på, og vi hadde ei lita økt med præking å turbytte, noko som ga ei føling av meistring og eit smak av korleis livet som kosmopolitt og polyglott kanskje kan vere.  Men kor lenge var Adam i paradis? For joda, eg klarte å serve nokre spanske pasningar, og sjåføren returnerte svar som eg i stor grad forsto. Men så snudde han samtalen mot fotball-VM, og da braut det heilte saman. Og denne gongen innsåg eg at denne kollapsen primært var knytt til mine sviktande fotballkunnskapar. For jo, eg kunne sikkert ha sagt noko fornuftig om det norske bronselandslaget på 1930-talet (for eksempel kunne eg da ha sagt noko om at Tippen Johansen var keeper), eller VM-finalen mellom Tyskland og England i 1966 (da Bobby Charlton var kaptein for England og det under finalen mellom England og Tyskland var stor diskusjon om ballen var over målstreken), men om det argentinske landslaget no har eg ingenting å melde (for Maradonna er vel daud og kan derfor ikkje vere med på laget dette gongen?). Så ville sjåføren ha greie på norsk landslagsfotball, og eg hadde like lite å melde der, må eg dessverre melde: Men hadde eg fått spørsmål om tida under Drillo, så skulle han ha fått beskjed – men det gjorde han altså ikkje. Kort sagt, eg innser no at eg har null peiling på samtidsfotball – hmmmm…..

Igjen skal vi ha Recoleta som base, og hotellet vi har fått, ligg like ved denne berømte gravlunden (eller kva ein no skal kalle det for). Sidan vi kom så tidleg, var det ikkje rom klare for oss, men det var i og for seg OK, for vi var nok alle litt svoltne og ville ha oss ein matbit. I fjor da vi var her, etablerte vi ein stamrestaurant, og dit måtte vi også søke no. Og for ikkje å bryte tradisjonar vart de snitsel på dei fleste. Og sjølv om det har vore ei heftig prisstiging her, så er mat framleis billig i dette merkelege landet. Ferdige med måltidet tok etter kvart romma våre til å bli klare, og nokre av oss kunne flytte inn og etablere bagasjelager for dei andre.

Pengesystemet i dette landet er også fryktlege merkeleg. På overflata kan det nesten sjå ut som at pengepolitikken fungerer i arbeidet med å stabilisere dollaren, men samtidig er det ein såkalla blå valuta som blir veksla i gata og som er neste dobbelt så fordelaktig. Offentleg kurs er at ein dollar er rundt 150 pesos, på gata ligg denne på rundt 300. Vi hadde ein vekslingskontakt frå i fjor, og dit strena tre av oss med dollar som no skulle bli til frykteleg mange pesos. På «bakrommet», eller rettare eit venterom med skranke som låg ei branntrapp opp frå der folk flest beveger seg, fekk vi veksla inn ein litt mager bunke med dollar med ein svært så omfangsrik argentinsk bunke. Vi la det meste av denne bunken i veska mi før vi til fots og med buss starta heimover.

Etter at pengane var trygt i hus skjedde det vel ikkje så veldig mykje ut over at vi prøvde å planlegge opphaldet vårt litt medan vi er her, og også få oss ein matbit på ein utebar utpå tidlegkvelden. For i morgon må vi opp i otta, i halv fem-tida, for å ta flyet opp til Posada og deretter bil til Oberá. Dette bør bli moro. Så i rett tid tok vi avskil og sikta oss inn mor senga og ei litt kort natt.

Og slik går nu dagan…

Så kom altså siste dagen med feltarbeid her på prærieviddene for denne gongen, og klokka 10 hadde vi avtale med Tip og Bonnie i Vanilje-kyrkja. Tip er ein av dei vi har gjort opptak av over mange år, frå tidleg 1990-talet og fram til i dag, så slik sett bør han vere interessant. Og sjølv om han synest han tek til å bli gammal med 90 år på baken, så har han framleis moro av å snakke norsk. Og med seg hadde han også den eldste dottera, som er fødd på slutten av 1950-talet; også ho synest det er moro med norsk. Så det vart altså ei aldri så lita fest-tid oppe i kyrkja medan desse snakka. Så kom det ei anna dame som kyrkja hadde henta inn, og ho kunne også snakke norsk, men det er noko med konteksten når mange norskamerikanarar møtest: sjølv om dei alle i større eller mindre grad synest det er moro så snakke norsk, så glir det fort over til engelsk så snart dei blir fleir enn tre (noko som vi også var). Så sjølv om vi her kanskje ikkje fekk samla inn banebrytande språkdata frå denne dama, så er det likevel viktig å dokumentere språk og handlingar til alt norsk gjennom ein slik samtale. Da klokka drog seg til litt over tolv, etterlyste kyrkja Sam, og kort tid etterpå møtte han opp. Og igjen fekk vi eit par gode timar saman med denne gamle farmaren, og han er svært ivrig etter å snakke norsk. Og når han var framfor kameraet, var det som å kaste på ein femmer, for han snakka i eitt. Rett nok er tydelegvis høyrsla hans svært redusert, så han høyrde ikkje spørsmåla mine. Men det stoppa han ikkje frå å snakke, så dette var i stor grad «Goddag mann, økseskaft», men for oss som er meir opptekne av korleis han snakkar enn kva han seier det, så var dette heilt topp.

Men klokka gjekk fort, og i tre-tida hadde vi ein ny avtale med ei dame i 50-åra, som vi skulle møte i Veroqua. Og igjen var det berre (nesten) å avbryte samtalen med Sam for å kome oss vidare, og berre to minutt for seint var vi på plass i eit hjørne av biblioteket her i det gamle sogning-strøket. Vi rigga opp utstyret vårt raskt, og denne dama var tydelegvis uroleg, for i dag er det val av representantar her i Statane, og vi hadde nok litt samanfallande syn på korleis vi håpa – og frykta – dette ville gå. Men trass i denne uroa var ho veldig snakksam og ga oss gode data og nærare forståing av korleis bakgrunnen hennar var. Vi både henta inn info om bakgrunn og gjorde nokre «games» for å få henne til å fortelje ei historie på norsk og på engelsk. Og da vi ei stund seinare kunne pakke saman utstyret, visste vi at no tok dette feltarbeidet til å ta slutt snart, det er berre ein igjen som skal intervjue. Vi har avtale med dottera til denne dama medan vi er i Madison på konferanse; ho er student i byen, rundt 20 år og dermed den desidert yngste talaren i materialet vårt. Dessutan har ho to yngre sysken, så «to  be continued», som dei seier.

Vel tilbake i Mazdaen bestemte vi oss for å køyre tilbake til La Crosse og avslutte denne runden med felt arbeid med ein matbit og ein ølskvett oppe på 3rd street. Men her må det seiast at vi var nokså nære å drive matauk sjølv på vegen mot La Crosse. For rett som det var (midt mellom avkøyrsla til Bohemiryggen og  Indi-bluffa for lokalkjende) så kom det springande tre hjortar over vegen – nok så nære, men ikkje kritisk nære. Eg trampa på bremsa og reduserte farten, og det var frykteleg bra, for like etterpå kom det fjerde dyret (som denne skapningen blir kalla her borte – deer = dyr), og denne gongen var ikkje klaringa så veldig stor – heldigvis gjekk det bra.

I La Crosse, og litt seinare på kvelden søkte Lykke og fromme seg litt på måfå ut i nattelivet. Vi fann ei burger-kneipe nede i sentrum der vi fekk oss ein matbit, og rett over gata var det også ei kneipe der ein kunne få seg eit glas med kald øl.

Og her sluttar soga om Lykke og fromme på feltarbeid for denne gongen. Det som ventar no, er reise austover til Madison, WILA-konferanse med presentasjonar for oss begge, deretter tek vi avskil på søndag der Lykke reiser medan eg blir igjen på prærien: Eg reiser til La Crosse da for å sjå innom Larry igjen, deretter set eg kursen mot Chicago måndag. Og tysdag sit eg på flyet sørover mot nye feltarbeidseventyr – denne gongen blir det pampaslingvistikk i Argentina. Eg tek pause i blogginga til da.

Å slik går nu dagan ……

I dag måtte vi opp tidleg, og i kjent Lykke og fromme-stil så var ikkje alt heilt på stell når det gjeld avtalar, plassar, informantar og slike ting. Vi hadde rett nok avtale om å møte Doug klokka ni, men fram til å går kveld hadde vi litt vage meiningar om kor dette møtet skulle skje. Så vi sendte ein e-post til den såkalla Vanilje-kyrkja (som framleis er konkurrent til Sjokolade-kyrkja – 150 år etter splittinga og striden om predestinasjon og over hundre år etter at dei ulike synodane slo seg saman igjen), og seint i går kveld fekk vi svar om at vi var velkomne i møtelokala der for å gjere opptak. Vi visste heller ikkje kor mange som ville kome, men vi hadde jo eit lite håp om at Doug skulle få tak i nokre. Resultatet vist seg derfor å vere at vi hadde vi ein plass å vere, men ikkje så mange andre enn Doug å prate med. Men sekretæren i kyrkja tok ansvar og kasta seg over telefonen, og snart hadde ho ei lita liste med namn for oss. «Heilt konge», som ungdommen gjerne seier!

Så da starta vi med Doug, og han er ein erfaren informant som har vore med på dette mange gongar, og Lykke drog lasset denne gongen og klarte å dra ut ein dryg time med opptak av denne karen. Og når Doug var ferdig, stod det ein ny kar og venta på oss, ein av dei beste lefsebakarane frå Skogdalen (som no har flytta inn til byen etter at heimen hans vart heilt øydelagt av flaum for nokre år sidan). Igjen så vart det ei veldig triveleg stund med ein veldig oppegåande norsktalar her.

Så vart det plutseleg lunsjtid, og da måtte Lykke og fromme prøve å finne ein plass å ete. Tidlegare har Borgens kafé vore sikkerstikket for prærielingvistar, men etter pandemien er det veldig mykje som har endra seg, også matvanene her ute på dei store viddene. Så no er Borgens stengt fleire dagar i veka, inkludert måndagar. Vi såg oss litt rundt i Westby, men alt av etarplassar såg stengde ut, så derfor sette vi kursen ned til Coon Valley, der det også er nokre slike plassar. Men også i Coon Vallary var alt stengt, så vi endte faktisk opp med å kjøpe oss litt mat på bensinstasjonen. Deretter måtte vi innom Norskedalen – her er det alltid eitt og anna norskamerikansk stæsj ein kan plukke med seg heim. Så måtte vi jo inspisere det gamle norske landsskapet her, og da gjekk vegen vidare oppover Skogdalen, planen var å sjå hoppbakken, men da må ein jo svinge av ved Skogdalskjerka for å kome opp Øyumsdalen. Men slike svinge-detaljar er tydelegvis lette å gløyme, så vi fortsette med stø kurs opp dalen, og om til slutt opp på prærien igjen, ikkje langt frå Cashton. Derifrå fann vi (utan GPS) tilbake til Westby og det gamle hardware-ståret til Degnes, som no mest er eit utsal av norskamerikansk juggel. Vi prata med folka der og kjøpte også med oss nokre småting. Så dette var ein dag full av moro. Etter Degne-ståret sette vi kursen tilbake til La Crosse, og da måtte vi sjå innom Larry. Dette er ein fantastisk type som er utruleg glad når han får snakke norsk, og tidlegare har eg alltid brukt han som kontaktperson. Men no er kona hans sjuk, og det krev absolutt sitt nær sagt døgnet rundt. Uansett, vi hadde det veldig triveleg med litt småprating der.

Vegen vidare inkluderte ein tur innom det store grosseri-ståret i La Crosse (tidlegare Quillins) og også ein aldri så liten svipptur forbi Madison street. Vi stoppa ikkje der, berre køyrde roleg forbi det som var heimen mine for over 30 år sidan. Dette er absolutt ein stad der eg har veldig mange gode minne – memory lane, som dei seier: Det var ein heilt fantastisk periode i 1986-87 som på veldig mange måtar har forma meg, både fagleg og på andre måtar; eg kom jo dit for å dokumentere det amerikanorske språket, og det er jo derfor eg er her i dag også. Og så var det middagen da, rett ved sida av hotellet er det ein gammal togstasjon som no er restaurant, og dit fann vi vegen. Og det var eigentleg ei veldig fin avrunding av dagar på vegen. Vi skal framleis drive litt med feltarbeid, men no er det i litt meir faste former, og vi skal overnatte meir enn ei natt på same plassen. Og det siste er veldig stas 😊

Og slik går nu dagan…..

Søndag – og endeleg ein litt lang søndagsmorgon. For det første har vi ikkje avtale før i Brooten klokka eitt; dessutan fekk vi ein time ekstra på grunn av at amerikanarane slo til med vintertid i natt. Så dermed vart det ein litt roleg morgon med god tid over kaffikopp og avis før vi pakka saman «stoffet» vårt og lempa det i bilen. For å sleppe å sitte i bilen og vente på at klokka skulle bli halv eitt, sat vi i resepsjonen i staden og jobba litt. Og ikkje minst brukte vi tida til å tulle: av ein eller annan grunn (joda, grunnen er nok at vi til tider sit time etter time i bil medan vi rullar over prærien, og da er det jo fint å finne noko å korte tida med) så har vi fått det for oss at vi skal kommunisere på eit tullespråk som kanskje kan minne om prærie-lomsk, der trykkforskyving, preaspirasjon av klusivar og etterleddstrykk er sentrale ingrediensar, i tillegg til dativ og slike heftige ting. Og for oss to som driv med dette, er det (til tider) veldig moro (når ein absolutt ikkje har noko anna å bruke tida på), men for andre blir det sikkert oppfatta som eit sikkert teikn på ein eller annan alvorleg psykisk diagnose. Men altså, vi kan bruke time etter time på å tulleprate på denne måten. Når eg tenker meg om, så kan eg vanskeleg forestille meg at Seip og Selmer eller Haugen og Oftedal dreiv på med slike ting – men for Lykke og fromme er dette absolutt «innafor».

Så ja, i tolvtida lempa vi tinga våre (som etter kvart har vorte nokså mange) inn i bilen. Og for å seie noko om bilen – vi bestilte ein liten SUV, og det var vel også det vi fekk, ein Mazda CX 30, som burde vere meir enn stor nok for to, men når vi fyller opp bakrommet med to store koffertar, er det ikkje meir plass der, så baksetet er også nokså bomba. Logistikkmessig er det veldig bra at vi berre er to på denne turen, det er rett og slett ikkje plass til ein tredje i baksetet. Men så er vi også berre to, jau, jau, slikk e de ….

Også denne gongen sleit vi litt med å finne fram i Brooten, for dette er absolutt det som må kallast rurale strok. Men Lykke og fromme har jo vore ute ein vinterdag før, så vi fann fram i rimeleg grei tid. Eigentleg så godt tid at vi (på tulle-gudbrandsdalsk) starta diskusjonen om vi berre skulle sitte i bilen til klokka var eitt, eller om det var «innafor» å ta kontakt litt tidlegare dersom ein no skulle vere så uheldig å kome for tidleg – ingen av oss to er eigentleg slik innretta at vi bruker å kome for tidleg og har lang erfaring med det. Det vart til at vi banka på.

Her hadde kontakten vår invitert ein dame i 90-års som kunne snakke norsk. Og det gjorde ho sikkert, utfordringa vår var at dottera var med som sjåfør og hadde uvanleg stort håp om at mora skulle stå fram som ei stor språkstjerne. Og om det er litt krevjande å hente fram eit litt skranglete språkregister litt på sparket, så blir det ikkje særleg betre av at etterslekta er med og i klarspråk melder inn kva forventingar dei har til fleirspråklegheit og mangfald. Men joda, dama snakka jo ho, og det var eigentleg ei veldig triveleg stund vi hadde der. Vi skulle gjerne ha vore der litt tid, men prærielingvistikken er ein hard herre, vi hadde ein litt uklar avtale om møte heilt nede i Wanamingo (fire timar med bil), så etter at vi hadde fått gjort opptaka våre, måtte vi berre reise vidare søraustover inn i trøndsk landskap, til Goodhue county og Wanamingo, der vi skulle møte inntrøndske Irene. Dermed var det berre å finne fram det  tulle-gudbrandsdalske registeret og navigere seg gjennom nesten fire timar med prærielandskap. Vi kom fram til Wanamingo i tidleg-kveldinga, og vi hadde eit veldig triveleg møte med Irene. Vi hadde eigentleg mykje å oppdatere kvarandre på etter nesten fire år, og ho ser ut til å klare seg bra, sjølv om ho vart åleine for eit lite år sidan. Opptaksutstyret kom også fram, så unge Lykke kunne da hente inn strukturerte data, i tillegg gjekk opptaksutstyret medan vi drakk kaffi og åt pai. Kort sagt, så var dette ei veldig triveleg stund. Men det tok til å bli seint, og vi hadde framleis rundt to timar vidare før vi var i La Crosse, der vi skulle overnatte. Denne etappa gjekk heilt glatt: etter å ha teke avskil med Irene kunne vi på tullegudbrandsdalsk kommentere oss igjennom eit nytt landskap før vi etter kvart var nede i dalen og ved Mississippi-elva. Deretter trong eg litt hjelp frå GPS-en, sidan eg ikkje er heilt sikker på kor dette hotellet er. Men joda, vi fann det, og dette er absolutt «all time hight» nr det gjeld overnatting, phæntæstic!!!! Alt av restaurantar ser ut til å vere stengt no, så vi ende opp med ein pizza og litt øl på rommet før vi tok kvelden: makelaust!!!

Og slik går nu dagan i dette mangfaldige språklandskapet ….!

I dag vakna eg i litt meir «vanleg» tid, eg tek altså til å bli akklimatisert til rytmen her på viddene. Og dagens avtale var med ein av dei norskamerikanske småkongane her i Sons of Norway-losjen i sentrum klokka 11. Morgonen brukte eg til ulike småting av meir administrativ art, og litt før elleve var prærieskonnerten fullasta og klar.

Å finne fram til losjen var lett – i alle fall når ein har hjelp av GPS. Og i døra der vart vi møtt av to trivelege karar, kontakten vår og leiaren for losjen. Og begge snakka godt norsk. Det var veldig tydeleg at for dei var det veldig viktig å vise fram sjølve losjen, og det står ikkje å nekte for at dette er eit imponerande bygg med både restaurantdel, festsal og bar. Karane la ut om alle dei ulike detaljane ved bygget, medan Lykke og fromme hengde seg på og prøvde å ta inn over seg dei ulike interiørarkitektoniske detaljane. Eg trur kanskje at vi begge to syntest at dette var litt «over the top», for det var ikkje måte på korleis vikingar, troll og bonderomantikk vart koka saman. Men samtidig var dette veldig fascinerande for slike som oss.

Vi hadde eigentleg venta ein liten kø av språkmektige her, men det var det ikkje, no når hjortejakta har starta, så er det nok uråd å kalle inn språkmektige norskamerikanarar på så kort varsel. Men ein får ta til takke med det ein har, derfor konsentrerte vi oss om dei to vi hadde, og det var eigentleg interessant nok. Presidenten i Sons of Norway er er pensjonert prest, og han studerte ei tid i Noreg, i tillegg til at han ei kort tid var prest i Salten. Og dette hadde sett språklege spor: han fortalte at faren var det som dei i Westby ville kalle «Flekkefjording», med bakgrunn på Sørvestlandet, og dette preke til ein viss grad språket hans.  For til vanleg snakka han «bokmålsk», altså litt norsk etter læreboka. Men så glei han etter kvart over til å bli sørlending med bløde konsonantar og mild stemme. Deretter kunne han varte opp med nordnorske intonasjonsmønester, med «æ» og «ikkje». Dette var ei veldig interessant stund, og sjølv om vi ikkje fekk så mange som vi hadde håpa på, så var det vedig interessant å møte desse to. Litt over klokka eitt hinta dei at dei hadde andre avtalar snart, og så godt danna som Lykke og fromme er, tok dei hintet. Så i to-tida tok vi ut kursen mot Alexandria, ikkje langt frå Glenwood. For vi har dei siste timane fått hint om at det kanskje kan vere fleire norskspråklege i området rundt Glenwood som gjerne vil snakke med oss. Og vi kunne sjølvsagt ha sett kursen mot Wisconsin med ein gong, men trass alt så er det laurdag, og det kunne jo vere litt OK med ein bitteliten pause frå organisert prærielingvistikk. Motellet i Alexandria var ei aldri så lita oppgradering frå motellet i Fargo, sjølv om vi ikkje kan snakke om uhemma luksus. Men det var reint (noko eg med alderen har lært å setje pris på), og senga var også rimeleg bra (og det har eg heller ikkje noko i mot). Men her hadde vi ingen kontaktar, så eigentleg var planen vår å vere her litt i håp om at det skulle dukke opp litt fleire i Glenwood-området, og det gjorde det faktisk. Kontanten vår, Arlene, meinte at ho kunne skrape saman eit par til som vi kan ta i morgon. Så da er det berre å vente. Vi hadde ein roleg ettermiddag og kveld, og det var eigentleg godt etter nokre hektiske dagar. Og kvelden vart runda av på «etarplassen» ved sida, der vi hadde selskap av mange jegerar i kamuflasjedressar om kanskje hadde noko å feire, og kanskje ikkje.

Og slik går nu dagan her i dette merkelege landet…

Nede i Glenwood bles det veldig, ja så kraftig at vi kanskje trur at vi fekk ein aldri så liten bulk av nabobildøra på parkeringsplassen ved motellet. For det var verkeleg krefter på gang, og Lykke fekk seg ein god trykk i trynet da døra hans starta opp heilt på eiga hand. På veg opp til Fargo regna det rimeleg godt, og no er det klårver, men kaldt. Altså minusgradar, men eigentleg ikkje noko dramatisk. Men når vi for eit par dagar sprada rundt i t-skjorte kjem no både boblejakke og sixpencehuva til sin rett – og vel så det, eg frys lett her på flatlandet. I dag hadde vi avtale om å møte ein gjeng norskspråklege karar oppe i Ulen, MN, og det måtte skje etter «middag», for i denne delen av verda er det best å ete «middag» heime, og det skal naturlegvis skje «klukka tøll». Så derfor er det best å møtast klokka eitt.

Vi brukte morgonen til lett kontorarbeid før vi sala opp Mazdaen, sette Ulen inn i GPSen og starta motoren. Ulen skulle ligge ein liten times tid unna, og som svært lydige karar gjorde Lykke og Fromme akkurat som stemmen i GPS-en sa (dama i denne boksen har for anledninga fått namnet Hjørdis). Og turen gjekk jo greitt den, og den hadde sikkert gått heilt glatt og uproblematisk om ikkje eg var fargeblind. For det var tydelegvis eit litt iltert raudlys som stod og blinka på dashbordet når vi bevega oss inn i Minnesota, eg vart var denne gråsjatteringa da vi passerte Rollag, og da skulle tanken vere nesten heilt tom medan vi framleis hadde mange mil igjen til Ulen, der det faktisk skulle vere to bensinstasjonar. Og eg skal ikkje nekte for at tanke på å høyre eventuelle kommentarane i det nære forskarmiljøet om at han derre Fromme skulle ha gått tom for bensin, ikkje var særleg tiltalande. Og dei siste kilometrane før Ulen sat eg stort sett og såg på GPS-en og bensinmålaren. Men vi klarte det, og sidan Ulen faktisk har to bensinstasjonar (og svært lite anna av urbant stæsj), kunne vi faktisk nesten velte oss i rekkeviddeluksus gjennom å kunne velje å tanke i stasjonen på både venstre og høgre sida.

Utafor Ulen-museumet stod det to gamle kjenningar og venta, tvillingane frå Flom, og ikkje lenge etter dukka den eine etter den andre opp slik at vi til slutt var seks språkmektige samla der. Igjen, så var dette i meste aget for oss to å turnere, men kontakten vår tok på seg rolla som underhaldar på venterommet, medan Alex og eg installerte oss i kvar del av lokalet. Og på dei fleste hadde vi alt bakgrunnsdata, og dermed sapp vi å bruke tid på nettopp det. Den einaste nye var ein stuggudaling tidleg i 60-åra, han var andregenerasjons innvandrar sidan mora hadde kome over som gift med ein norskamerikanar med røter i Tydalen. Og historia hans vr nokrså interessant, han snakka noko som likna på bokmål, men han hadde snakka (nesten?) berre tydaling til han var fire, deretter tok engelsken over, og han hadde lenge unngått å snakke norsk til foreldra sjølv når dei snakka norsk til han. Men da han vart student, vart interessa hans for opphav og språk vekt igjen, og da hadde han altså lært seg eit meir normert talemål. Men det var også tydeleg at han ikkje snakka eit andrespråk, til det snakka han for godt. Og det er også godt å sjå at det enno finst «unge» prærietalarar (og her ute på viddene vil eg hardnakka hevde at dei som er jamgamle med Beatles eller yngre, representerer eit «ungdomsspråk»).

Vi fekk samla inn nokså mykje data her, og eg trur også at kvaliteten denne gongen er betre enn det vi fekk samla i Glenwood. Tida går fort i godt lag, og dette var eigentleg første dagen at det verkeleg svinga litt 😊 Men samtidig er det også eit spørsmål om kapasiteten vår: I gamle dagar brukte eg gjerne å reise rundt frå farm til farm, og da tok eg meg veldig god tid på kvar – dermed klarte eg heller ikkje meir enn to om dag, ein før lunsj og ein etter. Men no prøver vi altså å gjere unna seks på relativt kort tid, og det er jo veldig bra, men også krevjande – både mentalt (etter å ha snakka med seks er det av og til umuleg å hugse kven som har sagt kva, og derfor kan også oppfølgingsspørsmåla bli litt håplause) og logistikkmessig (kor lenge skal ein kunne plage folk til berre å sitje og vente?). Men utå tidlegkvelden var vi eigentleg ferdige, folk tok til å bryte opp, og vi kunne også pakke saman «stoffet» vårt og lempe det inn i bilen. V tok avskil, og i sur vind og vakker solnedgang kunne vi kruse ut frå Ulen, passere de mindre kjente stadnamnet Hjelde-brusken (på høgrehanda) på veg mot motellet vårt i Fargo. Og kvelden vart avslutta med eit mål mat på den meksikanske restauranten og litt småprat på rommet før vi heilt tok kvelden.

Og slik går nu dagan på prærien.

I dag er vi skikkeleg i gang med feltarbeid, og for å vise at Lykke og Fromme også har god kompetanse i det litterære feltet, skal vi denne gongen utforske fenomenet synsvinkel. Så i dette innlegget skal altså både Lykke og Fromme få kome til orde, og da blir det kanskje litt opp til lesaren å vurdere om vi har ein upåliteleg forteljar eller ikkje.

Så altså, først ut er Lykke:

Jeg sto opp kl. 08.30, og spiste frokost mens jeg så Fresh Prince in Bel Air på en TV som sto på så høyt i frokostrommet at det var ikke noe alternativ til å se på den. Heldigvis var TV-serien en gøyal klassiker. Etter det tok jeg dagens beste avgjørelse og løp meg en tur langs lake Minnewaska; i shorts og T-skjorte. Kun et par timer seinere merka jeg at været holdt på å snu. Det var varmere klokka 0930 enn det var kl. 12.30.

Vi rakk ikke å kjøpe lunsj på Subway i Glenwood, for der var det lunsjrush, og vi hadde dårlig tid. Men jeg glemmer ikke at vi gikk inn der, og det var stille der, og så snakka vi norsk, og da snudde to-tre stykk i køa på fire seg og så kjapt på oss før de vendte bort blikket. Jeg trur dessverre ikke det var norsken de kjente igjen. De var nok ikke så vant med å ha utlendinger i denne lille byen på ca. 2500 innbyggere som ligger et lite stykke vekk fra nærmeste interstate highway (Som er Hw 94).

Vi plotta inn adressen til et lite hus ute på prærien på GPSen. Der skulle vi møte 5-6 mennesker som snakka norsk. Det huset lå så langt ute på bondelandet at Arnsteins trofaste GPS ikke fant veien. Vi kjørte feil vei en stund. Heldigvis dobbeltsjekka jeg adressa på Google maps. Vi måtte nedprioritere GPSen og jeg kartleste oss manuelt fram til 13595 320th Street, Brooten, MN.

Der var det ei hyggelig hvithåra dama med glimt i øyet som møtte oss. Hun hadde satt på en stor mangeliters kjele med kaffe til de potensielle gjestene. Og 10-15 små flasker med sukkerfri Gatorade hadde hun også satt fram for å smøre tørre struper. Det tok ikke lang tid før det begynte å komme folk. Og disse folka snakka norsk.

Vi blei hjemme hos den hyggelige dama i flere timer og snakka mye norsk. Det vil si, mine opptak gikk bedre enn Arnstein sine, for han hadde tre talere på en gang, og et par av dem hørte så dårlig at de ikke skjønte hva han sa til dem, så de begynte å snakke høyt seg imellom på engelsk. Men, vi fikk noen data i havn, og jeg var i det minste fornøyd.

Vi var ferdig der rundt kl. halv fem, og hadde booka oss motelrom i Fargo, ND for natta. Det var ca. tre timer å kjøre. Så vi satte oss i bilen og kjørte av gårde. Framme i Fargo har været snudd. Nå er det så kaldt at der jeg gikk i bare skjorta i går kveld, er ytterjakke og skjerf nå for lite til å holde meg varm. I morra finner jeg fram en genser!

Motellet var som vi er vant med; litt slitent, med litt ymse klientell. Noen som ser ut som de verken har hørt om hårbørste eller dusj, andre som har en litt særegen lukt av «eksotiske» urter idet de kommer inn fra å ha tatt en røyk. Og så noen som oss, folk på jobbreise som ikke har det rammeste budsjettet. På rommet mitt lukter det litt «rart» (kloakk fra do eller badet?), men rommet virker reint, og hvis jeg lukker døra kjenner jeg knapt kloakklukta. Kjøleskapet virker som det skal og senga ser rein og nyoppredd ut. Det er et amerikansk motell ved det vanlige, med andre ord.

Vi gikk for å spise på meksikansk restaurant rett før klokka var 21, men kjøkkenet deres stengte akkurat da. Så da havna vi på baren som er knytta til motellet. Det er en vaskeekte dive bar med en del forskjellige typer gjester. Hovedrettene var diverse typer pizza, og lite annet, så vi kjøpte det. Det var høy musikk, og jeg hadde sportssendinger fra tre forskjellige kanaler i synsfeltet mitt mens vi spiste. I tillegg til diverse originaler som passerte foran øya, mens vi fordøyde dagens føde. Vi drakk et par øl der, og vi avrunda dagen med en øl til på rommet.

I morgen skal vi gjøre opptak i Ulen, MN, dvs. rett over grensa til Minnesota igjen. Der skal vi møte en gammel bekjent som jeg setter stor pris på. David,  som er tredje generasjons amerikaner som snakker flytende hallingdialekt. Så ja, vi er godt i gang, og feltarbeid går som før!

Og her er Fromme si oppleving av dagen:

I dag vakna eg som vanleg nokså tidleg, og sidan vi ikkje hadde nokon avtale før «early afternoon», fekk eg unna litt møte og kontorarbeid. Tidlegare kunne ein melde seg heilt ut av verda når ein var ute på prærien, men etter pandemien er det framleis mange møte som går på Zoom, og så lenge ein da har internett og ingen andre avtalar, er det vanskeleg å isolere seg heilt. Alex og eg hadde eigentleg tenkt å ete litt lunsj før vi starta ut, men køen på Subway gjekk utruleg seint, og til slutt måtte vi berre bryte av og sette oss i bilen med uforetta sak. Vi prøvde å stille inn adressa i Brooten på GPSen, men utan å få direkte treff. Men vi starta lell, sånn litt i halvblinde, og dette gjekk da heller ikkje meir enn passeleg bra. Snart var vi ute på smale vegar, eller «døstrådar», som dei nok ville seie her. Likevel, gjennom kombinasjonen GPS, Google maps, og ikkje minst ein stor porsjon flaks fann vi heimen til Arlene heilt utan problem. Etter kvart tok det til å renne inn med folk, og vi tok raskt til å forstå at dette ville bli meir enn vi kunne klare å ta unna. Snart var det fem ivrige norskspråklege samla rundt kjøkenbordet til Arlene. Vi bestemte da at vi skulle dele gruppa i to, så eg tok med meg dei tre mennene inn i stovedelen, medan Alexander varta opp «kjerringane» på kjøkenet. Eg oppdaga fort at dette ikkje ville gå så veldig bra. For den eine, som høyrde nokså bra, ville gjerne snakke med meg. Ein annan ville nok også, men han var frykteleg tunghøyd, slik at det var uråd å inkludere han i samtalen. Og tredjemannen kunne nok også litt norsk, men ikkje så mykje som dei to andre: Da han var liten, ville ikkje foreldra at han skulle lære norsk og slite med skolespråket slik dei hadde gjort. Dermed vart det til at den tunghøyrde og den mindre norskspråklege oppretta eit eige dialoghjørne i sofaen. Dei var på ingen måte lågmælte, noko som heilt klart øydela kvaliteten på opptaket. Eg innsåg også at å hysje på dei heller ikkje ville hjelpe – dei var jo trass alt inviterte for å snakke. I gamle dagar fanst det også prærielingvistar som utan vanskar ville ha klart å etablere ro og disiplin på tilhøyrarbenken, men dette er nok noko som ikkje heilt ligg til min natur.

Alexander var litt meir nøgd med innsatsen sin, og det betyr at vi i det minste fekk med oss litt data herifrå som vi kan bruke, men fangsten kunne nok heilt klart ha vore av litt betre kvalitet denne gongen.

Da seansen var ferdig, sette vi oss i bilen og sikta oss inn mot Fargo. Og etter nesten tre timar i bil var vi framme i Fargo i Nord-Dakota, der vi skulle vere i to netter. Motellet vi hadde var ein nedtur samanlikna med den siste natta i Glenwood, men det får duge for oss no. Og i morgon ventar gamle kjenningar i Ulen.

Og slik går nu dagan her ute på prærien….